โลกหมุนเร็วและการสื่อสารท่วมท้นไปด้วยข้อมูล คนจำนวนไม่น้อยอาจพบว่าตนเองมีแนวโน้มคิดซ้ำ คิดวน หรือที่เรียกโดยทั่วไปว่า "คิดมาก"
ลักษณะของการคิดมากไม่ได้เกิดจากความอ่อนแอทางจิตใจ หากแต่เป็นการตอบสนองของจิตต่อความไม่แน่นอน ความคาดหวัง และแรงกดดันจากภายในและภายนอก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของผู้ที่มีจิตละเอียด ไวต่อความรู้สึก และมีความรับผิดชอบสูง
การปฏิบัติธรรมในบริบทของผู้ที่มีลักษณะเช่นนี้ จึงมิอาจใช้แนวทาง "ปล่อยวางทันที" ได้อย่างมีประสิทธิภาพเสมอไป เพราะโดยธรรมชาติของจิตที่ถูกร้อยรัดด้วยกลไกของการวิเคราะห์และการประเมินตนเองอย่างต่อเนื่องนั้น การบังคับให้หยุดคิด กลับกลายเป็นการเพิ่มแรงต้านในใจโดยไม่รู้ตัว
ดังนั้น ธรรมะในมิติของคนคิดมาก จึงควรเริ่มต้นจากการสังเกต ไม่ใช่สั่งการ
เมื่อมีความคิดเกิดขึ้น ไม่จำเป็นต้องไปห้าม ไม่ต้องไปผลัก เพียงแต่ "รู้ทัน" ว่าในขณะนี้ จิตกำลังปรุงแต่งอะไรอยู่
เปรียบเสมือนเมฆที่ลอยผ่านท้องฟ้า ความคิดก็เช่นกัน เราไม่จำเป็นต้องลบเมฆเพื่อให้ฟ้าสว่าง เพราะหน้าที่ของเมฆคือการเกิดขึ้นและดับไปตามธรรมดา หน้าที่ของเราคืออยู่ตรงนี้ รับรู้ และไม่ถูกดูดกลืนโดยมัน
การฝึกสติในรูปแบบนี้ คือการสร้างความคุ้นเคยกับการรู้เห็นอย่างไม่ตัดสิน เป็นการอยู่กับจิตของตนเองอย่างมีเมตตา ไม่กดดัน ไม่เร่งรัด ไม่คาดคั้น
เมื่อเราฝึกเห็นความคิดบ่อยขึ้น ความรู้สึกหนัก ความพยายามควบคุม หรือความวิตกกังวลจะค่อยๆ ลดระดับลง ไม่ใช่เพราะเราไปควบคุมมันสำเร็จ แต่เพราะเราเลิกเข้าไปมีเรื่องกับมัน
ในทางพระพุทธศาสนา ธรรมะคือธรรมชาติ จิตของเรามีธรรมชาติเป็นผู้คิด ความคิดจึงไม่ใช่ศัตรู ไม่ใช่อุปสรรค หากแต่มันเป็นสิ่งที่ต้องเข้าใจ
การฝึกธรรมจึงไม่ใช่การเปลี่ยนตัวเองให้กลายเป็นคนไม่คิดอะไร แต่คือการฝึกไม่หลงเชื่อทุกอย่างที่ความคิดบอกเรา
คิดได้...แต่ไม่ต้องเชื่อทุกครั้ง เห็นได้...แต่ไม่ต้องตามทุกเรื่อง
นี่คือเส้นทางของการปล่อยวางในแบบที่ไม่กดทับ
เพราะแท้จริงแล้ว ผู้ที่คิดมาก อาจเป็นเพียงผู้ที่ยังไม่รู้จักวิธีอยู่กับความคิดอย่างสงบ
และเมื่อรู้จักวิธีนั้นได้แม้เพียงเล็กน้อย ชีวิตก็จะเริ่มมีพื้นที่ว่างให้ใจได้หายใจอีกครั้ง
ไม่ต้องพยายามเก่งขึ้น ไม่ต้องพยายามนิ่งเป็นหิน แค่เข้าใจธรรมชาติของจิตที่คิด แล้วอยู่กับมันแบบไม่ปรุงแต่งเพิ่ม นั่นก็คือธรรมะในตัวมันเอง
💖 ด้วยรัก จาก ลิลิต ญาณิน 💖
ติดตามคอนเท้นต์ดีๆในเครือข่ายของลิลิตได้ที่นี่ค่ะ
ชั้นหนังสือของลิลิต https://payhip.com/lilityanin
เฟสบุ๊คเพจ https://www.facebook.com/profile.php?id=61564352732701
อินสตาแกรม https://www.instagram.com/lilit_yanin_117_
ช่องยูทูป https://www.youtube.com/@LilitYanin

0 comments